شناسنامه دار شدن ۷ هزار رشته قنات خراسان جنوبی

«اکبر محمدی» در گفتگو با پایگاه خبری تحلیلی نسیم خاوران با بیان اینکه تاکنون اطلاعات مکانی هفت هزار و 500 رشته قنات در استان ثبت و شناسنامه‌دار شده است، اظهار کرد: با این وجود شهرستان بیرجند با هزار و ۸۷۵ رشته قنات، رتبه اول تعداد قنوات را در استان دارد.

مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی یادآور شد: ما معتقدیم که بیش از هشت هزار قنات در استان وجود دارد که در حال شناسایی و شناسنامه‌دار کردن بقیه قنوات هستیم.

وی اظهار داشت: در مجموع سالانه 777 میلیون مترمکعب از منابع آبی بخش کشاورزی استان استحصال می‌شود که از این حجم، 552 میلیون مترمکعب از چاه‌ها، 195 میلیون مترمکعب از قنوات و 30 میلیون متر مکعب از طریق چشمه ها تامین می‌شود.

محمدی افزود: بر اساس آمار ارائه شده توسط شرکت آب منطقه ای استان 11 هزار و 905 منبع آبی کشاورزی وجود دارد که از این تعداد 2 هزار و 58 حلقه چاه، 6 هزار و 983 رشته قنات و 2 هزار و 842 رشته چشمه هستند.

به گفته وی خراسان جنوبی با احیاء و مرمت 50 کیلومتر از قنوات استان رتبه نخست کشور در عملکرد فیزیکی بازسازی و نوسازی قنوات در سال 1400 را کسب کرده است.

وی به کیفیت بالای آب برداشتی از چشمه‌ها و قنوات خراسان جنوبی نسبت به چاه‌ها اشاره کرد و گفت: به طور متوسط هر رشته قنات در خراسان جنوبی حدود یک لیتر بر ثانیه آبدهی دارد و بیش از 60 درصد قنوات استان دارای آب شرب و آشامیدنی و با کیفیت بالا هستند.

مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه حدود 50 سال قبل تمام آب شرب و کشاورزی خراسان جنوبی از طریق قنوات و چشمه تامین می شد، گفت: حفر بی رویه چاه‌های عمیق و نیمه عمیق باعث کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و کاهش آبدهی قنوات شده است.

محمدی با بیان اینکه تعداد 41 هزار رشته قنات در کشور وجود دارد، افزود: از این تعداد خراسان جنوبی با 6 هزار و 983 رشته قنات رتبه اول کشور را دارا است.

به گفته وی طول قنوات استان در مجموع چهار هزار کیلومتر است که حدود 30 درصد آن احیاء و مرمت شده و مابقی نیازمند مرمت است و تاکنون حدود سه هزار 600 رشته قنات در استان حداقل یک مرتبه مرمت شدند.

مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اعتبارات مورد نیاز برای احیا و قنوات استان را حدود هزار و 439 میلیارد تومان اعلام کرد.  

محمدی یادآور شد: از سال 1394 حدود 400 مقنی در استان شناسایی شده‌اند و آموزش‌های لازم به آنان ارائه شده است، از این تعداد تنها 50 نفر به دلیل مشکلات مختلف در این حوزه فعالیت داشته که در صورت حل مشکلات آنان از جمله مسئله سوابق و بیمه، در زمینه تامین نیروی متخصص برای مرمت قنوات استان مشکلی نخواهیم داشت.

به گفته وی در مجموع در سال مالی جاری از کلیه اعتبارات مصوب از محل منابع مختلف اعم از ملی، استانی، بنیاد برکت، بنیاد علوی و... برای مرمت و بازسازی قنوات استان، تاکنون مبلغ 69 میلیارد تومان اختصاص یافته است.

وی یادآور شد: تاکنون با حمایت های مالی این موسسات، قنوات شهرستان های درمیان، زیرکوه و سربیشه که به مرور زمان و یا به دلیل جاری شدن سیلاب دچار آسیب شده بودند، مرمت و بازسازی شده و هم اکنون در حال رایزنی و انعقاد تفاهم نامه با موسه خیریه کریمان (مهرنگار ماندگار تهران) جهت مرمت و بازسازی قنوات، کانال های انتقال آب و احداث استخر ذخیره آب کشاورزی می باشیم.

مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی افزود: از محل این اعتبارات، مرمت و بازسازی 290 رشته قنات به حجم 68 کیلومتر در دستورکار قرار گرفته  است.

محمدی با اشاره به سفر ریاست محترم جمهور به خراسان جنوبی و دستور و پیشنهاد تشکیل ستاد احیای قنوات توسط شخص رئیس جمهور گفت: ستاد احیاء، بازسازی و مدیریت قنوات استان خراسان جنوبی در 28 شهریور ماه سال گذشته و بلافاصله بعد از سفر ریاست جمهوری به ریاست استانداری و دبیری جهاد کشاورزی در استان تشکیل شد.

وی افزود: سه کارگروه از جمله آموزش، فرهنگ‌سازی و مشارکت با مدیریت مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری خراسان جنوبی، کارگروه بررسی حوادث و بررسی بلاهای طبیعی با مدیریت مدیرکل مدیریت بحران استانداری و کارگروه مدیریت قنوات با مدیریت مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی در این ستاد تصویب شد.

مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی ادامه داد: دبیران این کارگروه‌ها شیوه‌نامه اجرای برنامه خود در حوزه قنوات را تنظیم و به دبیرخانه ارائه کردند و تاکنون در استان سه جلسه ستاد احیا، بازسازی و مدیریت قنوات استان برگزار شده است.

محمدی افزود: با اشاره به رهاورد سفر رئیس جمهور برای حوزه قنوات استان گفت: قبل از این سفر اعتبارات مرمت قنوات در قالب اوراق سه ساله بود که با پیگیری مسئولان استانی و دستور رئیس جمهور اعتبارات نقدی نیز به این مهم تخصیص یافت.

به گفته وی تاکنون از محل مصوبات سفر ریاست جمهوری، 40 میلیارد تومان برای مرمت قنوات خراسان جنوبی در سال مالی جاری مصوب شده است که تاکنون بیش از 37,5 میلیارد تومان آن اختصاص یافته است که از محل این اعتبارات 128 رشته قنات به طول 40 کیلومتر در حال مرمت و بازسازی است.

مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی تأکید کرد: با گشایش اعتباری برای مرمت و بازسازی قنوات از محل سفر ریاست جمهوری در استان خراسان جنوبی، مشکل اعتباری برای مرمت قنوات نداریم و تعهدات سفر رئیس جمهور در زمینه مرمت قنوات به خوبی عملیاتی شده و در مجموع در سال مالی 1400 گشایش خوبی برای مرمت قنوات استان رخ داده است.

محمدی با اشاره به ورود نهاد‌های مختلف از جمله بنیاد علوی، بنیاد برکت، کمیته امداد و بسیج سازندگی در شهرستان‌های مرزی برای مرمت قنوات گفت: با ورود این نهادها همکاری و مشارکت خوبی در زمینه مرمت قنوات شهرستان‌های مرزی استان صورت گرفته و اعتباری خوبی هم از سوی این نهاد برای مرمت قنوات گذاشته شده است.

وی به اثرگذاری مرمت و بازسازی قنوات در افزایش آب قنوات استان اشاره کرد و گفت: به صورت میانگین مرمت قنوات حداقل 20 تا 30 درصد در افزایش دبی قنوات تاثیر دارد و در برخی قنوات استان، مرمت و باسازی قنوات باعث افزایش چند برابری آب قنات شده است.

وی با بیان اینکه در یک دهه گذشته اجرای طرح‌های آبخیزداری در بالادست قنوات استان توسط منابع طبیعی استان در دستور کار قرار گرفته است، یادآور شد: اجرای این طرح‌ها نقش موثری در آبدهی قنوات استان داشته است.

به گفته وی براساس تفاهم‌نامه با منابع طبیعی هماهنگی ‌لازم در زمینه مرمت و اجرای طرح‌های آبخیزداری انجام می‌شود تا بیشترین اثربخشی را داشته باشد.

پایان خبر/