چه عواملی مانع صادرات زرشک خراسان جنوبی می‌شود؟

به گزارش پایگاه خبری نسیم خاوران و به نقل از خبرگزاری ایسنا، خراسان جنوبی پایتخت انحصاری زرشک بی‌دانه جهان به شمار می‌رود که با قدمت ۲۵۰ ساله به عنوان یکی از محصولات شاخص و مزیت‌دار این استان محسوب می‌شود و علاوه بر آورده اقتصادی، بخشی از هویت منطقه است.

سطح زیر کشت زرشک خراسان جنوبی بیش از ۱۹ هزار و ۴۸۵ هکتار است که از این میزان ۵۱۲ هکتار به‌صورت دیم کشت شده و سالانه در مجموع بیش از ۲۲ هزار تن زرشک خشک حاصل می‌شود.زرشک از جمله درختچه‌های مقاومی است که قابلیت رشد و تولید در زمین‌های کم‌بهره با آب شور را داراست به همین دلیل از سالیان دور در منطقه خشک و کم‌آب خراسان جنوبی مورد توجه قرار گرفته است.

بنا بر اعلام سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی بیش از ۳۸ هزار خانوار به‌طور مستقیم تولیدکننده زرشک هستند و ۵۰ هزار خانوار مستقیم و غیرمستقیم از این محل امرار معاش می‌کنند.

احسان بی کی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند اظهار کرد: موانع رشد صادرات محصول مزیت دار زرشک خراسان جنوبی به عوامل متعددی بستگی دارد که یک مورد آن بارمیکروبی بالا در این محصول است چرا که به صورت علمی خشک کردن و تمیز کردن این محصول صورت نمی‌گیرد.

وی افزود: بیش از ۸۰ درصد زرشک تولیدی خراسان جنوبی در کارگاه‌های زرشک پاکنی خشک و نگهداری می‌شود که نظارت درستی بر آن وجود ندارد.

بی کی گفت: متأسفانه بعد از چیدن زرشک، این محصول مزیت‌دار در بارگاه یا کارگاه بهداشتی خشک و پاک نمی‌شود که این موضوع باعث افزایش بار میکروبی آن می‌شود.

وی با بیان اینکه در گذشته قرار داشتن کارگاه‌های زرشک پاک کنی در زیر مجموعه مشکل مهمی را ایجاد کرده بود، ادامه داد: در حال حاضر اتحادیه مستقلی برای زرشک، زعفران و عناب وجود دارد که با این اتفاق امید است آموزش‌هایی جدی برای تولید، خشک کردن و نگهداری زرشک به اعضا داده شود تا از بار میکروبی محصول بکاهد.

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند بیان کرد: تنها حدود هزار تن و کمتر از هزار تن زرشک خراسان جنوبی به کشورهایی چون کشورهای حاشیه خلیج فارس، روسیه، ترکیه، عراق و … صادر می‌شود که در برابر ۲۶ هزار تن تولید زرشک استان میزان قابل توجهی نیست.

بی کی با تأکید بر اینکه صادرات زرشک به اروپا در عمل بسیار سخت و غیرممکن شده است، گفت: علت آن نیز استانداردهای سخت‌گیرانه‌ای است که اروپا برای واردات محصولات کشاورزی و خوراکی دارد در حالی که زرشک ما همانطور که بیان شد بار میکروبی بالایی دارد.

وی با اشاره به اینکه مانع دیگر بر سر راه صادرات زرشک خراسان جنوبی موضوع تعهد ارزی است، اظهار کرد: صادر کنندگان زرشک معمولاً وارداتی ندارند که بتوانند به درستی رفع تعهد ارزی داشته باشند و این موضوع موجب سرخوردگی آنان می‌شود.

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به شرکت‌های دانش بنیان، افزود: دستگاه‌های دان کردن زرشک، خشک کردن، بسته‌بندی توسط شرکت‌های دانش بنیان اختراع و به بازار عرضه شده و با ورود این دستگاه‌ها و ماشین آلات و کاهش بار میکروبی، امید است بتوان زرشک با کیفیت و عاری از بار میکروبی عرضه کرد.

ایجاد گمرک تخصصی زرشک

بی کی با بیان اینکه ایجاد گمرک تخصصی زرشک نیز از موضوعات بسیار مهم است، یادآور شد: نگهداری و حفظ، دپو، قرنطیه و … زرشک در گمرک قواعد خاص خود را دارد و بارها مشاهده شده به خاطر نگهداری طولانی مدت زرشک در گمرک، کیفیت محصول پایین آمده و کشور هدف صادراتی محصول را برگشت و یا امحاء کرده است.

وی اظهار کرد: باید این موضوع را بسیار جدی بگیریم تا زحمت کشاورز ما با کیفیت به کشورهای هدف صادراتی برسد.

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند بیان کرد: یک عامل مهم که می‌تواند به گسترش صادرات زرشک منجر شود حمایت از صنایع تبدیلی و تکمیلی زرشک با ایجاد خط اعتباری ویژه این صنایع است که می‌توان با دادن اعتبارات کم بهره با بازپرداخت طولانی مدت این حمایت صورت گیرد.

سالانه ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار تن زرشک ‌تر در استان تولید می‌شود

اکبری، سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نیز با بیان اینکه سطح زیرکشت محصول زرشک خراسان جنوبی ۲۵ هزار و ۹۷۳ هکتار است، گفت: سطح زیرکشت محصول زرشک در حال افزایش است به گونه‌ای که سالانه هزار تا هزار و ۲۰۰ هکتار به این سطح اضافه می‌شود.

وی با بیان اینکه ۲۵ هزار و ۵۹۹ هکتار زرشک آبی و ۳۷۰ هکتار باغ زرشک دیم در خراسان جنوبی وجود دارد اظهار کرد: بیشترین سطح زیرکشت زرشک استان به ترتیب مربوط به شهرستان قاینات با هفت هزار و ۳۷۸ هکتار، بیرجند با ۶ هزار و ۵۲۷ هکتار و زیرکوه با پنج هزار و ۱۲۸ هکتار است.

اکبری عنوان کرد: عملیات اجرایی مجتمع بارگاهی زرشک افین در سال قبل آغاز شد و در سال جاری یک مبلغ اعتباری برای اجرای طرح خواهیم گذاشت تا فعالیت آن آغاز شود.

وی ادامه داد: با پیگیری‌های صورت گرفته محدودیت‌های واگذاری اراضی زمین در این مجتمع هم رفع شد.

سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با اشاره به شیوع بیماری زنگ زرشک در باغ‌های زرشک خراسان جنوبی هم گفت: شیوع این محصول همه ساله خسارت بالایی به زرشک‌کاران استان وارد می‌کند اما در سال جاری این بیماری مقداری کنترل شده‌است.

اکبری اظهار کرد: سال گذشته سم پاشی خیلی خوبی به صورت رایگان در تمام کانون‌های این بیماری انجام دادیم که برای مهار این بیماری باید مبارزه با این آفت به صورت همگانی باشد.

مهدی مرادی فرماندار شهرستان نهبندان نیز با اشاره به ظرفیت‌های کشاورزی و طور ویژه محصول زرشک، اظهارداشت: پیش بینی می‌شود امسال بیش از ۹۰۰ تن زرشک تازه از باغات شهرستان برداشت شود.

مرادی در جریان بازدید و برداشت از باغات زرشک روستای سلطانی در بخش سرداران با اشاره به اینکه حمایت از کشاورزان یکی از مهمترین وظایف مسئولان ذیربط است، بیان کرد: در بازدیدهایی که بهمراه مدیران از مراکز کشاورزی، تولیدی و صنعتی داریم بدنبال رفع موانع و تسهیل در امور کارآفرینان و کشاورزان هستیم.

وی افزود: در شهرستان نهبندان حدود ۱۸۰ هکتار از اراضی زیرکشت محصول زرشک است و بیش از ۹۵ هکتار از باغات زرشک در بخش سرداران می باشد.

مرادی تأکید کرد: شهرستان نهبندان با دارا بودن محصولات نابی از جمله زرشک، پسته، گندم، زیتون و عناب نقش استراتژیی در اقتصاد خراسان جنوبی دارد.

فرماندار نهبندان با اشاره به اینکه باید به سمت تکمیل زنجیره ارزش محصولات کشاورزی از جمله زرشک حرکت کنیم و از خام فروشی آن جلوگیری شود، افزود: حمایت از کشاورزان و کارآفرینان، تسهیل در امور و رفع موانع و همچنین تبلیغ محصولات شهرستان نقش به سزایی در رونق تولید بهمراه خواهد داشت.