آغاز رنسانس علمی جهان از زمان امام صادق (ع)

پایگاه خبری تحلیلی نسیم خاوران؛ امام جعفر صادق عليه السلام در روز 17 ربيع الاول سال 83 هجری چشم به جهان گشودند، ایشان 34 از 65 سال عمر شریف شان را امامت کردند و منشاء برکات زیادی برای جهان اسلام و شیعه شدند. آن حضرت در سن ۳۱ سالگی به امامت رسید. امامت او همزمان با سال‌های پایانی حکومت بنی امیه و سال‌های آغازین حکومت بنی عباس بود.

از آنجا که حکومت بنی امیه در این سال‌ها رو به ضعف و سقوط می رفت و بنی عباس نیز استقرار پیدا نکرده بود و علاوه بر آن در ابتدای حکومت خود برای جلب نظر بیشتر، منش سرکوب را نداشتند، به امام صادق علیه السلام فرصتی دست داد که برای سایر ائمه علیهم اسلام پیش نیامده بود و آن حضرت توانست با استفاده از این فرصت نهضت علمی و فرهنگی بزرگی را شروع کند و پایه های علمی مکتب شیعه را محکم کند تا جایی که از مذهب شیعه اثنی عشری با عنوان «مذهب جعفری» و از آن حضرت با عنوان رئیس این مذهب یاد می‌شود.

مقام معظم رهبری فرمودند: «امام صادق(علیه السلام) مرد مبارزه بود، مرد علم و دانش بود و مرد تشکیلات بود. محفل درس امام صادق(علیه السلام) و میدان آموزشی که آن بزرگوار به وجود آورد، هم قبل از او و هم بعد از او در تاریخ زندگی امامان شیعه بی‌نظیر بود. همه‌ی حرف‌های درست اسلام و مفاهیم اصیل قرآن که در طول یک قرن و اندی به وسیله‌ی مغرضان و مفسدان یا جاهلان تحریف شده بود، همه‌ی آنها را امام صادق(علیه السلام) به شکل درست بیان کرد. مرد علم و دانش بودنش را همه شنیده‌اید، اما مرد مبارزه بودنش را کمتر شنیده‌اید. امام صادق(علیه السلام) مشغول یک مبارزه‌ی دامنه‌دار و پیگیر بود. مبارزه برای قبضه کردن حکومت و قدرت و به وجود آوردن حکومت اسلامی و علوی. یعنی امام صادق(علیه السلام) زمینه را آماده می‌کرد تا بنی‌امیه را از بین ببرد و به جای آن‌ها حکومت علوی را که همان حکومت راستین اسلامی است بر سر کار بیاورد. اما آن بُعد سوم را که اصلاً نشنیده‌اید، مرد تشکیلات بودن امام صادق(علیه السلام) است که یک تشکیلات عظیمی از مؤمنان خود از طرفداران جریان حکومت علوی در سراسر عالم اسلام از اقصای خراسان و ماوراءالنهر تا شمال آفریقا به وجود آورده بود، تکلیف سیاسی هم مثل تکلیف دینی واجب‌الاجرا است. امام صادق(علیه السلام) یک چنین تشکیلات عظیمی را به وجود آورده بود و با این تشکیلات و به کمک مردمی که در این تشکیلات بودند با دستگاه بنی امیه مبارزه می‌کرد. در هنگامی‌که پیروزی او بر بنی امیه حتمی بود، بنی‌عباس به عنوان یک جریان مزاحم و فرصت‌طلب آمدند، میدان را گرفتند و بعد از آن امام صادق(علیه السلام) هم با بنی‌امیه و هم با بنی‌عباس مبارزه کرد».  

استکبار ستیزی؛ شاخص اصلی زندگی امام صادق(علیه السلام)

حجت الاسلام « عباسعلی خزاعی» امام جمعه نهبندان در گفتگو با پایگاه خبری تحلیلی نسیم خاوران با بیان اینکه امام صادق علیه السلام در 65 سالگی به شهادت رسیدند، گفت: این امام همام بیشترین عمر را در میان امامان معصوم داشتند به همین دلیل ایشان را شیخ الائمه می نامند.

وی با اشاره به اینکه امام صادق علیه السلام تمام خصوصیات امام معصوم مانند رسیدگی به مستضعفان، تقوا و زهد را داشتند، اضافه کرد: یکی از شاخصه های اصلی زندگی امام صادق علیه السلام که کمتر به آن توجه شده است، موضوع ظلم ستیزی و مبارزه با ظالم است به همین دلیل ایشان را هم به شهادت رساندند.

استاد حوزه علمیه نهبندان با تاکید بر اینکه حضرت صادق علیه السلام به اذعان علمای شیعه و سنی، دانشمندترین عالم زمان خودشان بودند و در این راستا بیش از چهار هزار شاگرد داشتند، گفت: اختلافات داخلی بین حکومت بنی امیه و بنی عباس زمینه را برای فعالیت بیشتر امام ششم شیعیان فراهم کرده بود.

حجت الاسلام خزاعی با بیان اینکه امام صادق علیه السلام دانشگاه بزرگ شیعه را در زمان خود راه اندازی کردند و دانشمندان زیادی در زمینه های علوم مختلف تربیت کردند، افزود: چهار نفر از علمای اهل سنت با واسطه و یا بی واسطه جزو شاگران امام صادق علیه السلام بودند.

وی با اشاره به اینکه امام صادق علیه السلام پرچمدار وحدت در زمان خودشان بودند، گفت: دانشجویان امروز از گنجینه های علمی که از امام صادق علیه السلام به جای مانده است در علوم خود استفاده کنند.

امام جمعه نهبندان با بیان اینکه امروز جهان اسلام تشنه معارف دین است و معارف دین را هم اهل بیت علیهم السلام بیان کردند، خاطرنشان کرد: علما و دانشجویان باید تمام آنچه را که برای اداره کردن و تبلیغ و فرهنگ جامعه نیاز است از کلام و احادیث امام صادق علیه السلام استخراج و به جامعه بازگردانده شود.

بسیاری از  علمای شیعه و سنی از محضر امام صادق(علیه السلام) کسب فیض کردند

حجت الاسلام «محمدجواد اکبری مطلق»، محقق و استاد دانشگاه هم در گفتگو با پایگاه خبری تحلیلی نسیم خاوران با بیان اینکه در دوران زندگی اهل بیت علیهم السلام تنها حدود پنج سال حکومت در دست اهل بیت علیه السلام بود، گفت: بعد از شهادت حضرت علی علیه السلام مردم جرأت مراجعه به ائمه اطهار را نداشتند که حتی یک حدیث بپرسند، بعد از شهادت امام حسین علیه السلام این اوضاع برای شیعیان سخت تر شد، تا زمان امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام که درگیری بنی عباس و بنی امیه فضا را برای فعالیت علنی اهل بیت علیهم السلام باز کرد.

وی با اشاره به اینکه امام صادق علیه السلام از فرصت خوب اختلافات بین دو حکومت برای بیان مسائل دینی استفاده کردند و مباحث دینی و احکام و آنچه انجام می دهیم راهکارهایش از امام صادق(علیه السلام) است، افزود: بسیاری از  علمای شیعه و سنی در این فرصت خوب از محضر امام صادق علیه السلام کسب فیض کردند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه یکی از برجسته ترین کارهای امام صادق علیه السلام تشکیل سازمان وکالت در زمان خودشان بود، بدین معنی که شاگردانی را تربیت می کردند و برای تبلیغ دین به نقاط مختلف می فرستادند، گفت: این موضوع به نوعی مقدمات غیبت امام زمان (عج) را هم برای مردم فراهم کرد تا مردم بدانند که نبود امام مردم به روحانیت و نمایندگان آنها برای دریافت احکام الهی مراجعه کنند.

اکبری مطلق با بیان اینکه امام صادق علیه السلام به این دلیل که حکومت ایشان را تحت نظر داشت، مباحث دینی را در حالت تقیه مطرح می کردند، گفت: دانشمندان و علمای زیادی حتی از اهل سنت در کلاس امام صادق علیه السلام شرکت می کردند به طوری که خیلی از احادیث و روایات که امروز در اختیار مسلمانان است، از امام صادق علیه السلام است.

وی با اشاره به اینکه امام صادق علیه السلام در مباحث اعتقادی افراط نداشتند، گفت: امام هر فردی را براساس استعدادی که داشت در همان زمینه علمی آموزش می دانند.

این محقق علوم دینی با بیان اینکه حوزه های علمیه ما تا قبل از رضاخان محصور در فقه نبودند و علمای ما در زمینه‌های مختلف دانشمند بودند، اظهارداشت: رضاخان با حساسیت تمام یک دانشگاه تاسیس کرد تا حوزه های علمیه را حذف کند لذا اگر ایرانی ها بخواهند به خودباوری مجدد در حوزه علوم برسند باید برخی از علوم مانند شیمی و فیزیک به حوزه برگردد، چراکه حوزه متکی به درون است.

رنسانس علمی جهان از زمان امام صادق(علیه السلام) آغاز شد

حجت الاسلام «مجتبی شیدایی»، استاد حوزه علمیه و کارشناس مذهبی هم در گفتگو با پایگاه خبری تحلیلی نسیم خاوران  با اشاره به اینکه نیمی از مباحث دینی ما از امام صادق علیه السلام و امام باقر علیه السلام است، افزود: از زمان امام صادق علیه السلام ما شاهد یک رنسانس علمی در جهان اسلام بودیم و از طرفی مواجه تفکرات مختلف با علوم اسلامی در آن زمان باعث گسترش اسلام هم شده است.

وی با بیان اینکه امام صادق(علیه السلام) دانشمندترین فرد زمان خودشان بودند، گفت: امام صادق(علیه السلام) در زمینه علمی و عرصه های روشنگری نیز فعالیت های سیاسی و علمی ویژه ای با نگاه خودشان داشتند به همین دلیل می بینیم که ایشان را به شهادت رساندند.

این استاد حوزه علمیه با تاکید بر اینکه مبارزه جزو لاینفک تفکر شیعه بوده است، اضافه کرد: دشمنان معمولا برای اینکه در نظر مردم مورد قبول باشند، تا زمانی که مجبور نمی شدند حاضر نبودند طرف مقابل را به شهادت برسانند، لذا اینکه می بینیم امام صادق علیه السلام را به شهادت می رسانند به دلیل همین مبارزه سیاسی امام بوده است.

وی با بیان اینکه امروز در زمینه های علمی ما آن طور که باید هنوز عمل نکردیم، این موضوع در علوم انسانی پررنگ تر است، گفت: کارهای بسیار خوبی صورت گرفته است اما آن طور که انتظار می رفت در علوم انسانی خوب عمل نکردیم و با وضعیت مطلوب فاصله داریم.

این استاد حوزه علمیه افزود: یکی از دلائل اصلی عقب افتادن در مباحث علوم انسانی این است که نیروهای نخبه و با استعداد ما عمدتا سمت علوم تجربی می روند و کمتر به سمت علوم انسانی می آیند، خاطرنشان کرد: این در حالی است که وقتی به تحولات غرب نگاه می کنیم، ریشه تحولات و پیشرفت آنها به فلسفه باز می گردد.

نجات بشر در مکتب امام جعفر صادق(علیه السلام) نهفته است

آیت الله «سید علیرضا عبادی»، نماینده ولی فقیه در خراسان جنوبی و امام جمعه بیرجند هم با اشاره به اینکه منصور دوانیقی بسیار بیشتر از من و شما حضرت امام جعفر صادق علیه السلام را می شناخت و بخشی از عمر خود را برای حضرت تبلیغ می کرد، اما دنیا، حکومت، نفس و هوای نفسانی وی را به راهی دیگر کشاند، گفت: هرچه زندگی دنیا پیچیده تر شود، ضرورت دین نیز بیشتر می شود، لذا ضرورت دین در زمان معاصر ما که بزرگترین دزدی‌ها در ظرف مدت کوتاهی و بزرگترین خیانت ها در یک جمله انجام می شود، از هر زمانی بیشتر است.

وی اظهارداشت: امروز آن همه ادعاهای مکتب شرق با مکر و حیله و زور و خیلی بدتر از آن، مکتب لیبرال دموکراسی غرب به پوچی و بن بست رسیده اند، لذا نوع بشر راه نجات می طلبد که آن راه نجات در مکتب امام صادق علیه السلام است و طلاب و روحانیون باید این راه را تبیین کنید.

امام جمعه بیرجند با تاکید بر اینکه باید در راه تبیین مکتب امام جعفر صادق علیه السلام فداکاری کرد، افزود: طلاب و روحانیون نیز خود را در روستا، شهر، استان و ایران خلاصه نکنند زیرا امروز بشر در سطح جهان نیاز به عدالت دارد و آن را در مذهب شیعه جستجو می کند.

آیت الله عبادی افزود: زهری که به امام جعفرصادق علیه السلام دادند تا ایشان را از جلوی راه هوا و هوس و حکومتشان بردارند به گونه ای بود که بدن ایشان ذوب شد و باعث گشت وقتی ارادتمند امام جعفرصادق علیه السلام ایشان را دید، گریه کرد و داد زد، اما امام فرمودند گریه نکن زیرا هرچه برای مومن از ناحیه خدا آید، خیر است.

امام صادق علیه السلام در سال 148 هجرى به دستور منصور عباسى به وسیله انگور زهرآلود مسموم و به شهادت رسید و مدفن مطهر آن حضرت در قبرستان بقیع و در جوار ائمه بقیع قرار دارد.

پایان خبر/